Prawda o ludzkich uczuciach zawarta w Biblii.
Wizja człowieka i świata w „Księdze Koheleta”
Treścia tej księgi są rozważania nad sensem życia ludzkiego. Autor nie znajduje odpowiedzi na pytanie jak jest droga do prawdziwego szczęścia. Stwierdza tylko, że szczęścia nie przynoszą ani bogactwa, ani słowa, ani używanie rozkoszy, ani też wysławiana mądrość i wiedza. Często w utworze tym powtarzają się słowa „Wszystko jest marnością”. Życie jest pełne utrapień, niesprawiedliwości i trudów, a przy końcu bytowania czeka wszystkich śmierć. Kohelet wierzy w Boga, od którego zależą radosne i jasne strony życia, które należy traktować jako dar. Z korzystania z tych darów trzeba będzie zdać relację Bogu. Kohelet jest przekonany, że wszystko pochodzi od stwórcy, który kiedyś będzie sędzią człowieka.
„Kain i Abel”
Adam i Ewa mieli dwóch synów, Kaina i Abla. Podczas skłądania ofiary Bogu Kain zabija brata ponieważ jego ofiara nie była przyjęta bo została złożona z owoców, a nie ze zwierząt, tak jak chciał Bóg. Za swój czyn zostaje przeklęty i musi uciekać. Bóg daje Kainowi znamię i mówi, że jeżeli go ktoś zabije to poniesie siedmiokrotną karę. Chodzi tu o to, że zabójstwo jest największą zbrodnią. Zazdrość i zawiść to ludzkie uczucia (negatywne), prowadzące do różnych przewinień. Bóg jest wszechwiedzący, sprawiedliwy i miłosierny. Reakcją na zło może być przebaczenie, trzeba umieć znieść porażkę. Człowiek ma szansę wrócić na dobrą drogę.
„Samson”
Anioł objawia się bezpłodnej kobiecie i mówi jej, że powije syna. Tak też się staje. Syn miał długie włosy, w których tkwiła jego siła. Włosy obcięła mu jego kochanka, a jej sprzymierzeńcy wypalili mu włosy. Po jakimś czasie włosy odrastają mu i Samson mści się. Miłość prowadzi do zguby, nie należy każdemu ufać, zło jest zawsze ukarane, zazdrość i zawiść prowadzą do zguby, uczy szacunku dla pokonanych i słabych, mówi o godnej śmierci, z siły należy korzystać w ostateczności.
„Hiob”
Hiob był bardzo religijny, nienaganny. Odebrano mu jednak bogactwa i za namową diabła spadły na niego nieszczęścia, aż stał się biedny. Stracił dzieci. Ogolił wtedy głowę, podarł szaty, ale nadal pozostał silnie wierzącym. Diabeł sprawił, że Hiob zachorował i został okaleczony. Hiob jednak nadal wierzył. Z pomocą spieszyli mu przyjaciele, aby znaleźć przyczynę nieszczęść. Dołączył do nich człowiek, który powiedział, że Bóg często wystawia człowieka na próby. Hiob wytrwał w wierze i jego dobra zostały mu zwrócone. Wiara i lojalność zostają nagrodzone. Każda przyjaźń przechodzi próbę. Należy posiadać silną wolę, wytrwałość. Każde postępowanie zostanie później osądzone.
Pojęcie |
Znaczenie etymologiczne |
Znaczenie realne |
Chaos |
bezład, zamieszanie, zamęt, rozgardiasz, bałagan |
bezkształtna, nieuporządkowana materia, z której powstał świat |
Atlas |
zbiór map, pierwszy krąg szyjny dźwigający, wspierający |
tytan, brat Prometeusza skazany przez Zeusa na dźwiganie sklepienia niebieskiego |
Syzyf |
praca wymagająca ogromnego wysiłku, ale nie przynosząca efektu |
król miasta Eryty skazany przez bogów na karę polegającą na wtaczanie głazu w Tartarze, głaz u szczytu wymykał mu się z rąk |
Prometeusz |
określenie człowieka, którego czyny są śmiałe, buntownicze, ale dobre dla ludzkości |
skradł ogień z Olimpu i dał ludziom, za karę został przykuty do skał Kaukazu, gdzie orzeł wyszarpywał mu ciągle odrastającą wątrobę |
Pięta Achillesa |
słaby punkt |
Achilles za młodu kąpany był w Stykrze, co zapewniał mu odporność na ciosy, w czasie kąpieli był jednak trzymany za stopę i to był jego słaby punkt |
Puszka Pandory |
źródło niekończących się kłopotów, smutków i nieszczęść |
pierwsza kobieta na ziemi otrzymała w posagu puszkę, której nie mogła otwierać, namówiła jednak męża do otwarcia jej, z wnętrza wydostały się nieszczęścia i choroby |
Węzeł gordyjski |
bardzo skomplikowana sprawa |
w mieście Gordian stał stary królewski rydwan, którego jarzmo przywiązane było do dyszla kunsztownym węzłem z łyka, ten kto rozwiązałby węzeł zostałby królem Azji Mniejszej |
Hiobowa wieść |
zła, katastroficzna, przerażająca wiadomość |
Hiob był uosobieniem poddania się woli bożej mimo najdotkliwszych nieszczęść |
Samsonowa siła |
siła nadludzka |
w Biblii osoba z nadludzką siła zależna od włosów |
Kainowa zbrodnia |
morderstwo, bratobójstwo |
Kain był mordercą brata – Abla |
Zakazany owoc |
rzecz pozornie wartościowa i zachęcająca, a w rzeczywistości szkodliwa, sprowadzająca zło |
Szatan namówił Ewę by dała owoc w raju Adamowi, tego owocu Bóg nie pozwolił jeść, zostali za to wygnani z raju |
Judasz |
zdrajca, osoba fałszywa, podstępna |
uczeń Jezusa, zdradził go |
Syn marnotrawny |
człowiek, który zbłądził, ale potrafił się do tego przyznać |
(„Przypowieść o synu marnotrawnym”) |
Apokalipsa |
uosobienie nieszczęść wojny, koniec |
(„Apokalipsa Św. Jana”) |
Sodoma i Gomora |
miejsce gdzie odbywają się rzeczy niemoralne, miejsce rozpusty |
dwa miasta ukarane przez Boga za grzechy mieszkańców |
Dawid i Goliat |
określenie dwóch osób, z których jedna pokonuje drugą sprytem i mądrością, drugi posiada natomiast większą siłę |
Goliat to silny wielkolud, Dawid to osoba mądrzejsza, pokonuje pierwszego sprytem |
Samarytańska przysługa |
przysługa bezinteresowna |
(„Przypowieść o miłosiernym samarytaninie”) |
Arka przymierza |
symbol porozumienia i braterstwa |
pozłacana skrzynia z drzewa akacjowego, pozłacana, zawierająca kamienne tablice praw |
Arka Noego |
wybawienie, ratunek |
arka, w której przeżył potop Noe i po jednej parze z każdego gatunku zwierząt |
Wieża Babel |
zamęt, bałagan, zbiorowisko ludzi o różnych językach |
potomkowie Noego chcieli zbudować wierzę tak wysoką, aby dorównać Bogu, za to Bóg pomieszał im języki |
Wieża Babel –pycha
Prometeusz- miłość do bliźniego
pieśń nad pieśniami „Księga Kohleta” podejmująca motyw rozważań na temat życia, szczęścia i egzystencji. Mottem księgi jest hasło: „venitas venitatum et venitas”. Człowiek jest istotą kruchą i przemija, podczas gdy Ziemia trwa wiecznie. Prawo przemijania powoduje, że człowiek nie zaznaje szczęścia, a życie jest tylko „gonieniem za wiatrem”.